Atrakcje turystyczne
Aleja Najświętszej Maryi Panny – zespół zabytkowych kamienic
Parki podjasnogórskie i znajdujące się w nim ekspozycje Muzeum Częstochowskiego – Muzeum Górnictwa Rud Żelaza i inne
Ulica 7 Kamienic z XIX-wieczną zabudową
Ulica Wieluńska z XVIII i XIX-wieczną zabudową
Ratusz w Częstochowie – XIX-wieczny klasycystyczny
Stary Rynek – rynek Starego Miasta z kamienicami
Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie– zabytkowa fabryka zapałek
Pałacyk Hantkego w Częstochowie – neobarokowa willa
układ urbanistyczny Częstochówki (ul. Wieluńska, Rynek Wieluński, ul. św. Barbary)
Muzeum Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej
Muzeum Haliny Poświatowskiej
Dom Władysława Biegańskiego
Zabytki sakralne
Jasna Góra – zespół klasztorny zakonu paulinów, największy i najbardziej znany zabytek Częstochowy
neogotycka archikatedra Świętej Rodziny – zbudowana w latach 1901–1927
Kościół św. Jakuba – umiejscowiony na placu Biegańskiego, będący pierwotnie cerkwią prawosławną
kościół św. Zygmunta – najstarszy w Częstochowie, na placu Daszyńskiego
Katedra Matki Boskiej Królowej Apostołów – kościół polskokatolicki przy ul. Jasnogórskiej
Cerkiew Częstochowskiej Ikony Matki Bożej przy ul. Kopernika
kościół ewangelicko-augsburski Wniebowstąpienia Pańskiego w Śródmieściu przy ulicy Kopernika
kościół św. Barbary w dzielnicy podjasnogórskiej
sanktuarium św. Józefa na Rakowie przy ul. Okrzei
kościół Najświętszego Imienia Maryiw alei NMP
kościół Pana Jezusa Konającego i kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Częstochówce
kaplica Przemienienia Pańskiego w centralnej części cmentarza Kule
kościół świętych Rocha i Sebastiana na cmentarzu św. Rocha
pałac biskupi
-Zabytkiem o charakterze religijnym jest cmentarz żydowski w dzielnicy Zawodzie.
Czestochowa jest ważnym osrodkiem wydawniczym .
Na obrazie Maryja przedstawiana jest w akcie razem z dzieckiem, trzyma go na lewej ręce. Na jej policzkach z lewej strony widnieją dwie rysy. Według legendy obraz matki boskiej Częstochowskiej został namalowany na desce od stołu przez ewangelistę świętego Łukasza. Maryja wskazuje na Jezusa – Drogę, Prawdę, Życie. Obraz w sensie hagogriaficznym jest nazywany Hodegetria, czyli „Ta, która prowadzi” Na jej sukience powieszone są cenne wota (Klejnoty, krzyże, naszyjniki, różne kosztowności). W akcie dziękczynienia wierni często kupowali sukienki dla matki Bożej ostatni w 1965 roku sukienka milenijna – poświęcona przez kardynała Stefana Wyszyńskiego. Madonna była również koronowana licznymi koronami, między innymi papieskimi w 1717 roku oraz w 1910 roku.
Do matki Bożej Częstochowskiej można się zwracać wieloma tytułami; Matki, Opiekunki, Pośredniczki łask, Bogurodzicy, uzdrowicielki, Pocieszycielki strapionych, Królowej królowych Polski. Należy zauważyć, że w Częstochowie jest czczony obraz jasnogórskiej pani, a nie objawienie. Należy tu dodać z Jasna Góra jest największym na świecie Sanktuarium obiektem kultu Maryjnego.
Sanktuarium na jasnej Górze odwiedziło dotychczas 3 papieży. Święty Jan Paweł 2, Benedykt 16 i Franciszek. Ofiarowali oni swoje dary między innymi złote serce, Korony dla obrazu, złote róże.
Sanktuarium
Plan Jasnej Góry: A – Brama Lubomirskich; B – Brama Matki Bożej Zwycięskiej; C – Brama Matki Boskiej Bolesnej; D – Brama wałowa (Brama Jagiellońska); E – Kaplica Sakramentu Pokuty; F – Bastion królewski (bastion Potockich);G– Pomnik o. Augustyna Kordeckiego; H – Skarbiec; I – Ołtarz przed szczytami; J – Bastion św. Trójcy (bastion Szaniawskich); K – Pomnik św. Jana Pawła II;L – Bastion Morsztynów (bastion św. Rocha); M – Brama św. Jana Pawła II (brama wjazdowa); N– Bastion św. Barbary (bastion Lubomirskich);O – Domy Muzykantów;P – Wieczernik;Q– Kaplica MB Częstochowskiej; R– Kaplica Pamięci Narodu im. o. Augustyna Kordeckiego; S– Kaplica Jabłonowskich (kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa); T – Kaplica Denhoffów (kaplica św. Pawła Pierwszego Pustelnika); U – Wejście na wieżę; V – Kaplica św. Antoniego Padewskiego; W– Pokoje Królewskie; X– Bazylika;Y– Zakrystia;Z– Przybudówka Kaplicy MB Częstochowskiej;a– Sala Rycerska; b– Wirydarz klasztorny;c– Refektarz i biblioteka;d, e – Klasztor; f – Studnia; g– Muzeum 600-lecia; h– Arsenał; i – Dziedziniec gospodarczy; j – Dziedziniec główny; k – Pomnik kard. Stefana Wyszyńskiego
Forteca jasnej Góry została zaprojektowana przez królewskiego architekta Andrei dell” Aqua. Fortyfikacje są na planie czteroboku z charakterystycznym bastionami w narożnikach. Budowę zlecił w 1620 król Zygmunt 3 Waza. Fortyfikacje były wielokrotnie modernizowane.
Częstochowie znajdują sie liczne Bramy fundowane przez fundatorów.
Bibliografia
Wanda Bednarczuk-Rzepko, Wojciech Sroczyński: Najpiękniejsze Sanktuaria. T. 7: Śląsk (Jasna Góra). Warszawa: Axel Springer Polska, 2007, seria: Fakt Album. ISBN 978-83-7558-022-8. OCLC 189594673.
Aleksander Jaśkiewicz: Jasna Góra. Wyd. 1. Warszawa: Sport i Turystyka, 1986, seria: Zwiedzamy zabytki i muzea. ISBN 83-217-2607-0.OCLC 246816903.
Jan Pach OSPPE, Włodzimierz Robak OSPPE, Jerzy Tomziński OSPPE, Krzysztof Świertok: Jasna Góra – Sanktuarium Matki Bożej. Częstochowa: Wydawnictwo Paulinianum, 2001. ISBN 83-87055-38-7. OCLC 749286219.
Paweł Podejko: Kapela wokalno-instrumentalna na Jasnej Górze. Warszawa: 2001. OCLC 749828649.
Mirosław Zwoliński: Przewodnik po Częstochowie. Częstochowa: Oddział PTTK Huty „Częstochowa”, 1997, s. 87–112I SBN 83-902642-2-6. OCLC 835739971.
